BASIN KONSEYİ, YENİ HABER GAZETESİ HAKKINDA ‘KINAMA’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2020- 40
KARAR TARİHİ : 18.11.2020
ŞİKAYET EDEN : ÇANDIROĞLU MAKİNE A.Ş.
Vekili : Av. Sümeyya ÖZŞAFAK (sumeyye@baturhukuk.com)
(Mustafa Kemal Cad. Hukukçular Towers A Blok Kat:7 D:53 KARTAL/İSTANBUL)
ŞİKAYET EDİLEN : 1) Ahmet Zeki AYAR (Yeni Haber Genel Yayın Yönetmeni)
(Sultan Orhan Mahallesi 1122.Sokak No :4 GEBZE /KOCAELİ)
ŞİKAYET KONUSU :
Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde yayımlanan Yeni Haber gazetesinde 24.08.2020 tarihinde, Çandıroğlu Makine Vinç İnş. Nakliyat Mad. San. Tic. A.Ş.’nin bilgisi olmadan personel alımı ilanı yayımlandığı ve şirketin bundan olumsuz etkilendiği iddia edilerek şikayette bulunulmuştur.
Çandıroğlu Makine Vinç İnş. Nakliyat Mad. San. Tic. A.Ş. adına yönetici avukatı Sümeyya Özşafak’ın, 21.10.2020 tarihinde Basın Konseyi’ne yaptığı şikayet başvurusu şöyledir:
“Yeni Haber gazetesinin 24.08.2020 tarihli gazetenin 6.sayfasında vermiş olduğu ilanda şikayetçi müvekkil Çandıroğlu Makine Vinç İnş. Nakliyat Mad. San. Tic. A.Ş’nin bilgisi ve izni olmaksızın gerçek bir ilan görüntüsü oluşturarak, müvekkilin bünyesinde olumsuz bir durum oluşturmuş müvekkilin rızası dışında işlem yapılmıştır.
Şikayet hakkımız olan 2 aylık yasal süresi içinde şikayette bulunduğumuzu bildiririz.
Şikayet formu ve şikayete konu yayının sureti ile müvekkil şirkete ait vekaletname ekte sunulmuş olup, müvekkil şirket hakkında ve müvekkilin rızası olmadan ,gerçek olmayan bir haber yapan gazete hakkında şikayetlerimizi sunar, gerekli işlemlerin yapılmasını sayın kurulunuzdan arz ederiz.”
Şikayetçi vekili ayrıca şirket yetkililerinin hatanın düzeltilmesi için gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Zeki Ayar’a başvurulduğunu , ancak olumlu yanıt alınamadığını da savunarak Basın Meslek İlkeleri’ni ihlalden işlem yapılmasını talep etmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ:
Şikayet başvurusu, Yeni Haber Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Zeki Ayar’a 05.11.2020 tarihinde PTT aracılığı ile ulaştırılmıştır. Posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikayet edilen şikayet başvurusundaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
DEĞERLENDİRME :
Şikayet konusu personel alımı ilanı, Yeni Haber gazetesinde 24.08.2020 tarihinde yayımlanmıştır.
Gazetenin ilan sayfası olan 6’ıncı sayfada ‘Bayan muhasebe sorumlusu aranıyor’ başlığı ve şikayetçi Çandıroğlu A.Ş.’nin logosu ve adresi kullanılarak yayımlanan ilanda şu ifadeler yer almıştır:
“Kocaeli- Gebze- Güzeller OSB’de bulunan firmamıza Gebze- Darıca bölgesinde oturan ve ehliyeti olan
Tek düzen hesap planına vakıf, resmi evrak ve belgelerin muhasebeleştirilmesi
İşe giriş çıkışların düzenlenmesi
SGK bildirge ve beyannamelerin hazırlanması
Resmi kurumlarla ilgili yazışmaların yapılması
Cari mutabakatların yapılması
Mizan- gelir tablosu- bilanço hazırlanması vb.
KDV iade işlemlerinin yapılması ve takibi
E-fatura, e- defter süreçlerinin tamamlanması konularında tecrübeli bayan muhasebe sorumlusu aranıyor.”
Şikayet konusu öncelikle haber ve köşe yazısı değil, bir fabrikaya personel alımı ilanıdırve gazetenin ilan sayfasında yayımlanmıştır. Aynı sayfada yine Gebze’deki fabrika ve diğer işyerlerinin çeşitli vasıflarda personel alımı için verdiği ilanlar bulunmaktadır.
Öncelikle haber, fotoğraf ve köşe yazılarında olduğu gibi, gazete ilanlarında da etik denetim yapılıp yapılmayacağının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
İlan ve reklamlar da haber, fotoğraf ve köşe yazıları gibi gazetelerde yayının bir unsurudur. Tek fark, bunların belli bir amaç ve ücret karşılığı yayınlanmasıdır. Bu özelliklerinin sağladığı istisna dışında, etik kurallara uygun olmalıdır. Ayrıca yayın organlarının, haber ve köşe yazılarında olduğu gibi ilan ve reklam içerikleri nedeniyle de yasal sorumlulukları vardır. (Nitekim, içeriğinde örneğin ‘örgüt propagandası’ gibi suç teşkil eden ifadeler bulunan ilan nedeniyle yayın organları sorumluları hakkında davalar açılmakta ve mahkumiyet kararları verilmektedir.)
Şikayet başvurusu söz konusu ilanın içeriği ile ilgili değildir. Şikayetçi, kendilerinden habersiz şirketin logosu da kullanılarak ‘Bayan muhasebe sorumlusu aranıyor’ başlıklı bir ilanın yayınlanmasına itiraz etmektedir. Şikayet edilen yanıt vermediği için söz konusu ilanın kim tarafından verildiği öğrenilememiştir.
İçeriğine bakıldığında ilanın bir şirket için detaylı olarak hazırlandığı, başka bir anlatımla profesyonel bir elden çıktığı anlaşılmaktadır. Şikayetçi Çandıroğlu A.Ş. böyle bir ilan vermediğini, üstelik bu ilandan şirketin olumsuz etkilediğini söylemektedir. Bu durumda ilanın Çandıroğlu A.Ş.’ye karşı olan, şirket içinden ya da dışarıdan birilerinin ücretini ödeyerek ilanı vermiş olabileceği gibi, bir başka şirket için hazırlanan ilana şikayetçi şirketin logosu teknik hata sonucu konulmuş olabilir. Zira gazetelerdeki ilan sayfalarında, arşivden sehven başka bir şirketin logosunun konulduğu ilanların yayımlandığı, sonra da düzeltme ilanları ile bu hataların düzeltildiği görülmektedir. Şikayetçi şirket Gebze’de kuruludur ve şikayet edilen yerel gazeteye ilanlar verdiği için arşivde logosunun bulunması doğaldır.
SONUÇ :
Şikayet başvurusu Basın Konseyi Yüksek Kurulu’nun 18.11.2020 tarihinde video konferansla yaptığı toplantıda detaylı olarak görüşülmüştür.
Genel Sekreterlik tarafından sunulan rapordaki, gazetelerde yer alan ilanların da tıpkı haber, fotoğraf ve köşe yazıları gibi yayının olduğu, bu nedenle de etik denetime tabi tutulmaları görüşüne katılan Yüksek Kurul üyeleri, ilana şirket logosunun sehven konulmuş olamayacağını dile getirmişlerdir.
Üyelerden bazıları yerel basında bir gazetede yayımlanan ilanı, diğer gazetelerin de aynen yayımlayıp şirketlere fatura göndererek tahsil etmesinin yaygın olduğunu; şikayetin de böyle bir olaydan kaynaklanan ağır etik ihlali olarak değerlendirilmesi gerektiğinisavunmuştur. Bazı üyeler, şikayet edilenin iddialara yanıt vermemesini, meslek etiğini ihlal etiğinin bilincinde olduğunu gösterdiğini söylemiştir.
Yüksek Kurul üyeleri müzakere sırasında, şikayetçi şirketin bilgisi ve izni olmadan ‘Bayan muhasebe sorumlusu aranıyor’ başlıklıilan yayımlayan yerel Yeni Haber gazetesinin etik ihlalinde bulunduğunu OY BİRLİĞİ ile saptamıştır. Genel Sekreterlik raporundaki Basın Meslek İlkeleri’nin16’ncı maddesi ihlalden ‘uyarı’ kararı alınması önerisini yerinde ancak yetersiz bulan Yüksek Kurul’da bazı üyeler 3’üncü, bazı üyeler de 12”nci maddelerinin de ihlal edildiğini savunmuştur.
Müzakereler sonunda Yüksek Kurul şikayete konu yayında, Basın Meslek İlkeleri’nin “Basın organları yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar” şeklindeki 16’ncı maddesinin ihlal edildiğini OY BİRLİĞİ ile; “Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Gazeteci halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını gözetir” şeklindeki 3’üncü maddesinin ihlal edildiğini de iki üyenin karşı görüş bildirmesi üzerine OY ÇOKLUĞU ile saptamıştır. Bazı üyeler ihlalle ilgili ‘uyarı’ kararı yeterli olacağını savunurken, çoğunluk ‘kınama’ kararı alınmasını yönünde görüş bildirmiştir.
Yüksek Kurul’da yapılan oylamada:
a) Başvurunun kabulüne,
b) Kocaeli’nin Gebze İlçesi’nde yayımlanan Yeni Haber Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Zeki Ayar hakkındaki şikayet başvurusuyla ilgili Basın Meslek İlkeleri’nin iki maddesini ihlalden OY ÇOKLUĞU ile ‘KINAMA’ kararı verilmiştir.
İlk yorum yapan olun