BKYK KARARI 2021-06

BASIN KONSEYİ, FOX TV HAKKINDAKİ BAŞVURUDA ‘ŞİKÂYETİN YERSİZLİĞİ’ KARARI ALDI

YÜKSEK KURUL KARARI

DOSYA NO : 2021- 06

KARAR TARİHİ : 03.03.2021

ŞİKAYET EDEN : Emrullah TURANLI (Taş Yapı A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı)
(Küçük Çamlıca Mahallesi, Şehit İsmail Moray Sokak No: 13 ÜSKÜDAR/İSTANBUL)

ŞİKAYET EDİLENLER : 1) İsmail KÜÇÜKKAYA (FOX TV program sunucusu)
(Kazlıçeşme Mahallesi Kennedy Caddesi No: 43 ZEYTİNBURNU / İSTANBUL)

2) Doğan ŞENTÜRK (FOX TV Haber Genel Yayın Yönetmeni)
(Kazlıçeşme Mahallesi Kennedy Caddesi No: 43 ZEYTİNBURNU / İSTANBUL)

ŞİKAYET KONUSU :

TAŞ YAPI A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı şikayetçi Emrullah TURANLI, Basın Konseyi’ne gönderdiği iki sayfalık dilekçeyle, FOX TV’de 03.02.2021 günü yayınlanan ‘İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat’ programında, kendisi ve şirketi aleyhine şantaj amacıyla yazıldığını, kişilik hakları ve ticari itibarına saldırıldığını ileri sürdüğü ve dava konusu yaptığı bir kitabın tanıtımının yapıldığını; bu yayının kayda alınarak yakın çevresine ve ticari ilişki içinde olduğu kişi ve kurumlara servis edildiğini, bu şekilde söz konusu yayında Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddia ederek şikayette bulunmuştur.

Şikayetçi dilekçesinde, ticari uyuşmazlık içinde olduğu bazı kişilerin, son zamanlarda kendisine karşı basını şantaj ve itibarsızlaştırma aracı olarak kullandığını vurgulayarak bu kişilerden birisinin Ergün Poyraz’a tanıtılan kitabı yazdırdığını ve FOX TV ve İsmail Küçükkaya’nın bilmeden veya bilerek bu oyuna alet olduklarını ileri sürmüştür.

Şikayetçi, şikayet edilenler hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4, 9, 12 ve 13’üncü maddeleri gereğince işlem yapılmasını talep etmiştir,.

UZLAŞMA ÖNERİSİ :

Şikayet başvurusu, FOX TV’nin sabah yayını ‘Çalar Saat’ programı sunucusu İsmail Küçükkaya ile FOX TV Haber Genel Yayın Yönetmeni Doğan Şentürk’e 22.02.2021 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.

Şikayet edilenler yazılı yanıt vermemiş, ancak Yüksek Kurul’da şikayetin görüşüleceği toplantıya katılarak iddialar gereken yanıtı vereceklerini bildirmiştir. Şikayetçi de toplantıya katılmayı talep etmiştir. Bu nedenle taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamamıştır.

GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :

Şikayet edilen yayın FOX TV’nin 03.02.2021 günü sabah kuşağındaki ‘İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat’ programında kitap tanıtım bölümünde yer almıştır. Şikayet edilen program sunucusu İsmail Küçükkaya, yazar Ergün Poyraz tarafından kaleme alındığını söylediği ve kapağında ‘Ergün Poyraz- TİLKİYLE VALS- İhale, rant para’ yazılı kitabı göstererek şunları söylemiştir:

“Ergün Poyraz.. Tilkiyle Vals…Emrullah Turanlı ve Fikirtepe… Özelikle mağdurlar konusunda bir kitap yazmış Ergün Poyraz… Fikirtepe’de mağdur olan vatandaşlarımızla ilgili bir haber. Ergün Poyraz.”

Yapılan yayının videosunu ve ekran görüntüsünü de başvurusuna ekleyen şikayetçi, ayrıca aynı kitabın (2017 yılı) kitap tanıtımı ve bu kitaplarla ilgili olduğunu belirttiği meyve sepeti tanıtımıyla ilgili iki yayını da şikayet dilekçesine eklemiştir.

Bu yayınlardan ilk kitap tanıtımı ve hediye meyve sepetiyle ilgili iki yayın, geçmiş yıllarda yapılmıştır ve Basın Konseyi Çalışma Kurallarına göre iki ay içinde şikayet başvurusunda bulunulmadığı için ‘süre aşımı’ nedeniyle görüşülme olanağı bulunmamaktadır. Şikayetçinin ikinci kitap tanıtımı dediği yayın, 03.02.2021 tarihinde yapılmış ve süresi içinde başvurulduğu için değerlendirmeye alınmalıdır.

Şikayet edilen yayının yapıldığı ‘Çalar Saat’ programı, FOX TV’nin sabah kuşağında her gün canlı yayın olarak yer almakta, haftanın 5 günü de şikayet edilen İsmail Küçükkaya tarafından sunulmaktadır. Formatı gereği sıcak gündemin takip edildiği, önemli konuların uzman konuklarla analizinin yapıldığı, iç siyasetten dış politikaya, ekonomiden eğitime, tarımdan çevreye her konunun ele alındığı programda önemli bir kültür hizmeti olarak da son bölümde hemen her gün 5-10 kitabın kısaca tanıtımını (anonsunu) yapılmaktadır.

Şikayet konusu yayın, programın kitap tanıtım bölümünde yapılmıştır. Şikayet edilen o gün kendisine gelen diğer kitapları tanıttığı gibi ‘Tilkiyle Vals’ kitabını da ekranda gösterip, yazarını ve konusunu belirtmiştir. Şikayet edilen kitapla ilgili başka herhangi bir yorum yapmamış, övgüde ya da eleştiride bulunmamıştır.

Şikayetçinin, şikayet edilenin geçmiş yıllardaki yayınlarını da gündeme getirip bağlantılar kurarak, kendisine şantaj yaptıklarını söyleyenlerle organize bir hareketin içinde olduğu algısına kapıldığı anlaşılmaktadır. İddia sahibi somut hiçbir kanıt ileri sürmemiş, sadece sübjektif değerlendirmede bulunmuştur. Kaldı ki, şikayet edilenden, anonsunu yaptığı kitapların ve bu arada söz konusu kitabın tüm içeriğini ve dava konusu olduğunu bilmesi beklememelidir. Programına gönderilen diğer kitaplar gibi, şikayetçinin sözünü ettiği kitabı da adını, yazarını ve kısaca konusunu söyleyerek her zamanki formatta anons etmiştir. Bunu organize bir kampanyanın parçası olduğunu iddia etmek ancak niyet okumaktır.

Açıklanan nedenlerle, FOX TV’de 03.02.2021 günü yayınlanan ‘İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat’ programındaki yayında Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edilmediği kanaatiyle şikayet edilenler hakkında ‘Şikayetin Yersizliği’ kararı verilmesini öneririz.

DEĞERLENDİRME :

Basın Konseyi Yüksek Kurulu’nun 03.03. 2021 günü pandemi önlemleri nedeniyle video konferansa yaptığı toplantıda, şikayet başvurusu görüşülmüştür. Yüksek Kurul, şikayetçinin yaptığı başvuruyu, ekindeki yayın videolarını ve ekran görüntülerini inceleyip; Genel Sekreterlik önerisini dinledikten sonra, şikayetçi ve şikayet edilenler talep ettikleri üzere toplantıya dahil edilmiştir. Taraflar konuya ilişkin iddia ve görüşlerini söylemişler ve Yüksek Kurul üyelerinin sorularını yanıtlamışlardır.

ŞİKAYETÇİ TARAF GÖRÜŞÜ:

Yüksek Kurul toplantısına video konferansla bağlanan şikayetçi Emrullah Turanlı ile avukatı Ece Yükselen şikayette bulunma nedenlerini izah etmişler; 16.02.2021 tarihinde yaptıkları şikayet başvurusunda yer alanların dışında bazı iddialarda daha bulunmuşlar; bunlarla ilgili video kaydı, ekran görüntüsü ve sosyal medya paylaşımlarını da gündeme getirmişlerdir. Ancak bu yeni ortaya atılan iddialara konu yayınlar yapıldığı tarihten iki ay içinde şikayette bulunulmadığından ‘süre aşımı’ söz konusudur.

Şikayetçi taraf adına ilk sözü alan avukat Ece Yükselen, müvekkili Emrullah Turanlı’nın başvurusunda, aleyhindeki kitabı yazdıranın ‘ticari uyuşmazlık içinde olduğum kişi’, ‘aramda ticari sorunlar bulunan şahıs’, ‘bana şantaj yapan tropikal meyve tüccarı’ diyerek ismini vermediği kişinin, iş anlaşmazlığı bulunan meyve tüccarı Mustafa Ezici olduğunu söylemiştir. Söz konusu kitabın 4 yıl önce yayımlandığını, basın yoluyla hakaret ve iftira davası açarak bunu yargıya taşıdıklarını anlatan Yükselen, şikayet edilen İsmail Küçükkaya ile Mustafa Ezici’nin dostluklarının sosyal medya paylaşımlarıyla ispatlandığını savunmuştur. Avukat Yükselen, şikayet edilen Küçükkaya’nın, bu dostluk nedeniyle programında Mustafa Ezici’nin onlarca haberini yayınladığını, kız kardeşinin yazdığı kitabı bile tanıttığını söyleyerek, “Küçükkaya toplatılan kitabın 4 yıl sonra bir kez aha tanıtımını neden yapmıştır? Şikayet edilen suç konusu kitabı basın yoluyla sergilemiştir. Kendisine Basın Meslek İlkeleri’ni ihlalden ‘kınama’ kararı verilmesini talep ediyoruz” demiştir.

Şikayetçi Emrullah Turanlı da avukatının durumu özetlediğini söyledikten sonra, şikayetçinin tanıtımını yaptığı kitabın, kendisine yönelik hakaret ve iftiralarla dolu olduğunu, şantaj ve menfaat temin etmek amacıyla yazdırıldığını savunmuştur.

Üyelerin soruları üzerine, kitapta konu edilen Fikirtepe Projesi ile ilgili olarak şirketinin kat karşılığı sözleşme yaptığını; hak sahiplerinin uymaması nedeniyle sözleşmeyi feshettiklerini söyleyen Emrullah Turanlı, kitabı yazdıran kişi olduğunu iddia ettiği meyve tüccarı Mustafa Ezici ile iş ortağı olup olmadığı konusunda ise “İş ortağı değilim, ona abilik yaptım. Çocuklarına adımı verdi ama her istediğini yerine getirmeyince aleyhime kitap diye bunu yazdırdı” demiştir. Yargıda kitapla ilgili açtığı davada yazarın hakaret suçundan ceza aldığını, ancak İnfaz Yasası’ndan yararlanıp cezaevine girmediğini söyleyen Turanlı, yayının yapıldığı FOX TV’ye tekzip için başvurup vurmadığı sorusuna da “Tekzip başvurusunda bulunmadım. FOX’u Amerikan kurumlarına şikayet etmeden önce Basın Konseyi’ne başvurdum. ABD mahkemelerine da taşımak istiyorum” demiştir. Bu sözlerden sonra şikayetçi taraf toplantıdan ayrılmıştır.

ŞİKAYET EDİLEN TARAF GÖRÜŞÜ:

Şikayet edilenler İsmail Küçükkaya kendisi, Doğan Şentürk adına da FOX TV Sorumlu Müdürü Onur Kumbaracıbaşı toplantıya video konferansla bağlanarak, şikayet başvurusundaki iddiaları yanıtlamışlardır.

İlk sözü alan Kumbaracıbaşı, FOX TV’de İsmail Küçükkaya’nın 2013 yılından bu sunduğu ‘Çalar Saat’ programında 4 bin 200 saat canlı yayının yapıldığını; her gün 17-18 kitabın tanıtıldığını söylemiştir. Şikayet konusu kitabın tanıtımının organize olduğu iddiasının ciddiye alınır tarafı olmadığını belirten Kumbaracıbaşı, bugüne kadar 40 binden fazla kitabın tanıtımının yapıldığını anlatmış “Şikayet konusu tanıtım sadece 13 saniye sürmüştür.15 milyon saniyelik yayında, milyonda bir. Bunun organize olduğunu iddiası nasıl ciddiye alınır? Canlı yayınlar zaten kanalın sosyal medya hesabından paylaşılır, herkese açıktır. Organize kayıt yok. Ticari amaçlı kullanılması üçüncü şahıslarla bu kişi arasındadır” demiştir. Şikayette yer alan hediye meyve sepeti konusunu da yanıtlayan Kumbaracıbaşı, kanalın kuralları gereği değeri 75 dolar üzerinde olan hediyelerin alınmayıp iade ettiğini; ancak kişilerin tanıtım amacıyla her televizyon kanalına olduğu gibi el işi, fotoğraf ve meyve sepeti gönderdiğini söylemiştir. Kumbaracıbaşı haklarındaki şikayet üzerine yaptığı araştırmada, şikayetçi Emrullah Turanlı hakkında 30 kadar kitap olduğunu ve şikayet konusu bu kitabın yazarının da hakkındaki davada beraat ettiğini sosyal medyada paylaştığını gördüğünü söylemiştir. FOX TV’de 9 yıldır Sorumlu Müdürü olarak görev yaptığını anlatan Onur Kumbaracıbaşı, ilk defa böyle bir konuda savunma yapma durumunda kalmaktan üzüntü duyduğunu da ifade etmiştir.

Şikayet edilen İsmail Küçükkaya da 8 yıldır FOX TV’de ‘Çalar Saat’ programını sunduğunu, eleştirel yayın yaptığı için hemen her hafta adliyeye gittiğini belirterek, “30 yıllık meslek hayatımda bir çok dava savunma yaptım ama hiç biri bu anki kadar saçma ve gereksiz değildi” demiştir. Medyanın önemli ve saygın kurumu olan Basın Konseyi’ne ve Yüksek Kurul üyelerine saygısından dolayı toplantıya katıldığını söyleyen İsmail Küçükkaya, şikayetçinin tüm iddialarının geçersiz olduğunu savunmuştur. Küçükkaya, her gün yayınında yazarlarının imzalayıp gönderdiği 17-18 kitabı tanıttığını, her kitabı okumasının mümkün olmadığını, ancak mutlaka bandrolü olup olmadığını kontrol ettiğini belirtmiştir. Küçükkaya, “Bu kitabı da yazarı 27 Ocak 2021 tarihinde imzalayıp Kuşadası’ndan gönderdi. Yayında 12-13 saniye tanıttım ve kitap içeriğine girmeden, sadece Fikirtepe gibi kamuoyunun bildiği olaydan söz ettim” demiştir. Yayına gönderilen meyve sepeti konusuna da değinen Küçükkaya, bunun şikayetçinin iddia ettiği kişiden değil, Gazipaşa’daki Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı’ndan geldiğini belirterek, “Geyve’den ayva gelir, Mersin’den nar gelir, tarıma destek için tanıtırım. Neymiş? Meyve sepeti göstermişim. Bunu savunmak bile insanı üzüyor. FOX uluslararası kanal, etik kuralları var” demiştir. Şikayetin başka amaçlarla yapıldığının belli olduğunu da söyleyen Küçükkaya, “İlgili kişi tekzip istemedi. Konu daha Basın Konseyi’ne gelmeden bazı yerlerde böyle olacağın haberleri çıkartıldı Amaçları var. Kasıtlı yapıyorlar” ifadesine de yer vermiştir.

Küçükkaya ve Kumbaracıbaşı, Yüksek Kurul üyelerinin yönelttikleri soruları da yanıtladıktan sonra toplantıdan ayrılmıştır.

SONUÇ :

Yüksek Kurul tarafları dinleyip, sunulan belgeleri inceledikten sonra konuyu tüm detaylarıyla müzakereye açmıştır. Söz alan üyelerden büyük çoğunluğu yayında etik ihlali olmadığı yönünde görüş bildirip, Genel Sekreterlik önerisine katılırken, etik ihlali olduğuna ilişkin de görüş bildirilmiştir.

Etik ihlali olmadığı görüşündeki üyeler, canlı yayında her gün 17- 18 kitabın tanıtımını yapan şikayet edilen sunucunun, bu kitapları okuyup tümünün içeriğini bilme şansına sahip olmadığını; şikayet konusu yayında da tanıtımı yapılan kitabın içeriğine girilmediğini; 2017 yılında yayımlanan kitabının yeni baskısının çıkması nedeniyle yeniden tanıtımının yapılmasının doğal olduğunu; şikayet edilen yayın organize bir kampanyanın parçası olduğu iddiasının mesnetsiz ve görünür gerçeğe aykırı olduğunu savunmuşlardır. Olayın iki boyunun olduğunu belirten üyeler, rant kavgasında iki ortağın parasal ilişkilerinin değil, yeni baskısı yapılan kitabın televizyonda tanıtımının asıl Basın Konseyi’ni ilgilendirdiğini belirtmiş; yayında şikayetçiye yönelik herhangi bir yorum ve suçlamanın söz konusu olmadığını söylemiştir.

Yüksek Kurul’da, şikayet edilen yayında etik ihlali olduğu görüşü de dile getirilmiştir. Tanıtılan kitabın edebi roman olmadığı; kitabın şikayetçi hedef alınarak yazıldığı, bir iş insanını karalamak için yayımlanan kitabın televizyon ekranından gösterilip tanıtımının yapılmasının etik ihlali olduğu da savunulmuştur.

Tartışmalardan sonra, FOX TV’de 03.02 2021 günü yayınlanan ‘Çalar Saat’ programındaki kitap tanıtımıyla ilgili şikayet konusunda oylamaya geçilmiştir.

Yüksek Kurul’da yapılan oylamada;

Şikayet başvurusunun kabulüne,

Şikayet konusu edilen yayında basın meslek ilkelerinin ihlal edilmediğine, FOX TV Haber Genel Yayın Yönetmeni Doğan Şentürk ve ‘Çalar Saat’ programı sunucusu İsmail Küçükkaya haklarındaki ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİNE oy çokluğu ile kararı verilmiştir.