BASIN KONSEYİ, ANTAKYA GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘UYARI’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2022- 30
KARAR TARİHİ : 27.07.2022
ŞİKÂYET EDEN : Funda AKGÜL (İskenderun Sağlık Meslek Lisesi Müdürü)
ŞİKAYET EDİLEN : Cemil YILDIZ (Antakya Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü)
Kurtuluş Caddesi Döner Sokak No: 5/7 ANTAKYA- HATAY
ŞİKÂYET KONUSU :
ANTAKYA gazetesinde 03.06 2022 tarihinde yayınlanan “İskenderun’da bir lise müdiresi… Olmadı Müdire Hanım” başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi Fatma Akgül, Basın Konseyi’ne yaptığı 17.06.2022 tarihinde yaptığı başvuruda, İskenderun Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü görevinde bulunduğunu, Antakya gazetesinin hakkında asılsız iddialarla haber yaparak kendisine iftira attığını kişilik haklarını ihlal ettiğini savunmuştur.
Haberde, ellerinde telefonla gördüğü 3 kız öğrenciden telefonlarını istediği ve alamayınca da onları odaya kilitlediğinin yazıldığını belirten şikâyetçi, bunun gerçek olmadığını söylemiştir. Başvuruda şikayetçi şu ifadelere de yer vermiştir.
“Okulumda telefon kullanmak serbesttir. Biz pandemi sürecinde öğrencilerimize telefon ve diğer teknolojik araçlarla ulaştık. Haber nedeniyle açılan soruşturmada zaten bu iddiaların gerçek olmadığı ortaya çıktı.
Asılsız iddialarla şahsımın hedef alındığı haberde ‘masum karinesi’ açıkça ihlal edilmiş ve ‘lekelenmeme hakkım’ elimden alınmıştır. Beni bir dizi maddi ve manevi zarara uğratmıştır.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4, 9 ve 10’uncu maddelerini ihlalden karar alınması da talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen Antakya gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olan Cemil Yıldız’a 23.06.2022 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETER GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen haber Antakya gazetesinde aynı zamanda gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olan Cemil Yıldız’ın imzasıyla 03.06.2022 tarihinde “İskenderun’da bir lise müdiresi… Olmadı Müdire Hanım” başlığı ile yayınlanmıştır.
Spotunda “Eğitimci, ellerindeki telefonları vermedikleri gerekçesiyle, 3 kız öğrencinin önce ellerine vurdu, sonra da odaya kilitledi” ifadesine yer verilen haber 3 paragraftan ibarettir.
Haberde, İskenderun Sağlık Meslek Lisesi 12’nci sınıfta okuyan ve mezun olmak üzere olan 3 kız öğrencinin ellerindeki cep telefonlarını Okul Müdürü Funda Akgül’ün almak istediği; öğrencilerin hastaneye ve staja gittiklerinde gerekli olduğunu söyleyerek telefonlarını vermek istemediği yazılmıştır. Ardından da ‘iddiaya göre’ denilerek Funda Akgül’ün öğrencileri azarladığı, ellerine vurduğu ve Rehberlik- Arşiv odasına kilitlediği anlatılmıştır. Olayın ilçede eğitimciler, veliler ve öğrenciler arasında tartışıldığı, Milli Eğitim’in de konuya ilişkin inceleme başlattığının öğrenildiğine de yer verilmiştir.
Şikâyet edilen, Genel Sekreterlik tarafından kendisine ulaştırılan şikâyet başvurudaki iddialara yanıt vermediğinden, haberin kaynağı hakkında bilgi edinilememiştir. Ancak haberin kurgusundan anlaşıldığı kadarıyla muhtemeldir ki gelen bir duyum üzerine oluşturulmuş; şikayet edilen duyduklarını araştırılmadan tamamen gerçekmiş gibi yayınlanmıştır.
Şikâyet edilen, bu tür duyumlara şüpheyle yaklaşmanın haberde yalanı/yanlışı önleyen temel gazetecilik ilkesi olduğunu göz ardı etmiş; kendisine söylenenlerin gerçek olup olmadığını sorgulamamış; olayın taraflarıyla konuşma çabasında bulunmamıştır. Sadece Milli Eğitim’in inceleme başlattığı bilgisine ulaşıp bunu yeterli görerek, şikâyetçinin eğitimci ve yöneticilik kariyerini bitirecek ve yargılanıp ceza almasına neden olabilecek öğrenci dövmek ve öğrenciyi odaya kilitlemek suçunu işlemekle itham eden haberi yayınlamıştır.
Nitekim olayın haberde anlatıldığı gibi olmadığı şikâyetçinin gönderdiği cevap ve düzeltme yazısıyla ortaya çıkmıştır. Şikâyet edilenin, 11 gün sonra yayınladığı cevap ve düzeltme yazısında, kurguladığı haberin gerçek olmadığını okurlarına duyurmak zorunda kalmıştır. “Okul Müdiresi; İskenderun Sağlık Meslek Lisesi’nde ‘3 öğrenciye yönelik şiddet, odaya kapatma’ şeklindeki iddiaları kabul etmedi” başlığı ile yayınlanan cevap ve düzeltme yazısında, ‘okulda hijyen ve güvenlik açısından yasak olmasına karşın dışarıya yemek siparişi veren 3 kız öğrencinin kuryenin getirdiği paketleri alırken müdür tarafından görüldüğü, arkadaşlarının önünde onurları zedelenmesin diye rehber öretmen odasına götürülerek uyarıldığı’ yer almıştır.
Bu durumda şikâyet edilen gerçeğe aykırı haber yayınlamış; ‘okulda cep telefonunu yasaklama’, ‘öğrencileri odaya kilitleme’, ‘fiziki şiddet uygulama’ asılsız suçlamasıyla şikâyetçiyi acımasız ve zorba bir eğitimci olarak göstermiştir. Haberde eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarını aşılmış ve etik ihlalinde bulunulmuştur. Ancak cevap ve düzeltme yazısını yayınlaması, şikâyet edilen hakkında alınacak kararda hafifletici neden olarak değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Açıklanan bu nedenlerle, “İskenderun’da bir lise müdiresi… Olmadı Müdire Hanım” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan ve iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü;
“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı;
“Yasaların suç saydığı eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul neden bulunmadıkça kimseye atfedilemez” şeklindeki 10’uncu maddelerinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 3 maddesini ihlalden UYARI kararı alınmasını öneririz.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 27.07.2022 tarihinde yaptığı toplantıda dosyayı görüşmüştür. Genel Sekreterlik tarafından hazırlanan raporun sunumunun ardından dosyanın müzakeresine geçilmiştir.
Yüksek Kurul’da söz alan üyeler, Genel Sekreter’in şikâyet edilenin haberde etik ihlali olduğu ve Basın Meslek İlkeleri’nin 4 ve 6’ncı maddelerinin ihlal edildiği görüşünü isabetli, 10’uncu maddenin ihlal edildiği görüşünü ise yersiz bulmuştur.
Gazetecinin kendisine gelen bilgilerin gerçek olup olmadığını araştırması ve sorgulaması gerektiğini vurgulayan üyeler, şikâyet edilenin ise bu yönde hiçbir çaba göstermediğini; şikâyetçiyi haksız yere zan altında bırakan ve mağduriyetine yol açan gerçeğe aykırı haber yayınladığını söylemiştir. Üyeler, şikâyetçinin gönderdiği cevap ve düzeltme yazısının yayınlanmasının şikayet edilenin yaptığı ihlali ortadan kaldırmadığını; ancak kasıtlı olmadığını gösterdiği için hakkında alınacak karar için hafifletici neden sayılması gerektiğini dile getirmiştir.
Yüksek Kurul’da müzakerenin tamamlanmasının ardından yapılan oylamada şikâyet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü;
“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı maddelerinin ihlal edildiği OY BİRLİĞİ ile saptanmış, yine OY BİRLİĞİ ile ‘UYARI’ kararı alınmıştır.
SONUÇ: Şikâyet edilen ANTAKYA gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Cemil Yıldız hakkında, Basın Meslek İlkeleri’nin 4 ve 6’ncı maddelerini ihlalden OYBİRİLĞİ ile ‘UYARI’ kararı alınmasına karar verilmiştir.
