BASIN KONSEYİ, ŞİKÂYET EDİLEN MANSET.COM.TR İNTERNET
HABER SİTESİ HAKKINDA‘KINAMA’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2023- 02
KARAR TARİHİ : 18.01.2023
ŞİKÂYET EDEN : Meltem ENGİN
VEKİLİ : Av. Saniye ÜLGEN
ŞİKAYET EDİLEN : Ayhan POLAT (MANSET.COM.TR haber sitesi sahibi)
ŞİKÂYET KONUSU :
YALOVA merkezli yayın yapan MANSET.COM.TR internet haber sitesinde 23.12.2022
tarihinde Ayhan Polat imzasıyla yayınlanan “Engin, cinsel taciz şüphelisi İ.A.’yı kaçırmak ve
evinde saklamakla suçlanıyor” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği
iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi olan Meltem Engin’in vekili Av. Saniye Ülgen, Basın Konseyi’ne 05.01.2023
tarihinde yaptığı başvuruda, müvekkilinin iyi niyetli davranması nedeniyle bir
soruşturma dosyasında adının geçmesinden hareket edilerek gerçeğe aykırı haber
yayınlandığını; cinsel istismar şüphelisine yardım ve yataklık yapmış gibi
gösterildiğini; haberde yer alan iddiaların asılsız olduğunu savunmuştur.
Şikâyetçinin, ASİAD (Anadolu Sanayici İşadamları Derneği) Yalova İl Temsilcisi,
Yalova Tenis ve Dağcılık Kulübü Başkanı ve başarılı iş kadını olduğu savunulan
başvuruda, hakkında kamuoyunda olumsuz algı oluşturmak ve itibarını zedelemek
için ısmarlama haber yapıldığı ileri sürülmüştür. Bir soruşturmadan yola çıkarak
henüz iddianame bile ortada yokken şikâyetçinin suçlu gösterildiği, kişilik haklarına
saldırıldığı iddialarına yer verilen başvuruda, özetle şöyle denilmiştir:
“Haberde, müvekkilin yüzünün tamamen göründüğü resimlerin bulunması,
müvekkilin şahsı açısından gerek ailevi, gerekse iş hayatı bakımından müvekkili zor
durumda bırakmakta ve ileriye dönük olarak hem iş hem sosyal hem de ailevi ilişki
kuracağı insanlar karşısında maddi ve manevi zarar vermektedir. Açıkça müvekkilin
kişilik haklarına saldırı niteliğindedir. Bu asılsız haberlerin müvekkilde oluşturacağı
maddi ve manevi zararların boyutlarını tahmin etmek zor değildir.
Mesnetsiz iddialar gerçekmiş gibi sunularak müvekkile çeşitli yakıştırmalar yapılmış,
müvekkili küçük düşürücü değer yargıları içerdiği ve eleştiri sınırlarını aşarak
müvekkilin kişilik haklarına saldırı niteliğinde bulunduğu gözetilmeden haksız şekilde
saldırılmıştır. Bu durum hukuka aykırıdır, kişilik haklarına saldırı konusunda basın
özgürlüğü sınırsız değildir.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4, 5, 6, 10 ve 12’nci
maddelerini ihlalden ‘kınama’ kararı alınması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen MANSET.COM.TR imtiyaz sahibi ve haberde
imzası bulunan Ayhan Polat’a, PTT aracılığı ile 06.01.2023 tarihinde gönderilmiş ve
‘alındı’ belgeleri gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında
uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen haber MANSET.COM.TR internet haber sitesinde 23.12.2022 tarihinde
“Engin, cinsel taciz şüphelisi İ.A.’yı kaçırmak ve evinde saklamakla suçlanıyor”
başlığı ile yayınlanmıştır. İnternet haber sitesinin künyesinde imtiyaz sahibi olarak
görülen Ayhan Polat’ın imzasıyla yayınlanan haberde, şikâyetçinin bir yurtdışı turda
çekilip sosyal medya hesabından paylaştığı anlaşılan, sırt çantalı seyahat fotoğrafı da
kullanılmıştır.
Haberin konusu şikâyetçinin, cinsel istismar suçlamasıyla aranan şüpheliyi evinde
sakladığı ve mağdurun ailesiyle görüşerek olayın üstünü örtmeye çalıştığı iddiasıyla
hakkında suç duyurusunda bulunulmasıdır.
Habere göre, Yalova’da şikâyetçinin yanında çalışan İ.A., 14 yaşında engelli bir kıza
cinsel istismarda bulunduğu iddiasıyla aranırken, şikâyetçinin İstanbul’daki evinde
yakalanmıştır. Mağdurun ailesini ziyaret edip şikâyetçi olmamalarını istediği de ileri
sürülen Meltem Engin hakkında, cinsel istismar şüphelisi İ.A.’nın saklanmasına
yardım ettiği iddiasıyla suç duyurusunda bulunulmuştur. Şikâyet başvurusunda buna
bir itirazda bulunulmamış, hakkında suç duyurusu yapıldığı kabullenilmiştir.
Haber, toplumun duyarlı ve tepkili olduğu bir konu olan, cinsel istismar iddiasıyla
ilgilidir. Şüphelinin güvenlik güçlerince Yalova’da aranırken, başvuruda vurgulandığı
gibi tanınan iş kadını olan şikâyetçinin İstanbul’daki evinde yakalanması haber değeri
taşır ve kamusal ilgi söz konusudur. Tanınmış kişilerin özel hayat alını normal
insanlara göre kısıtlıdır, haberde şikâyetçinin adının yazılarak fotoğrafının
kullanılmasında ve hakkındaki iddiaya yer verilmesinde sorun yoktur.
Ancak haberde yer alan “Bir dergi tarafından, kriterleri belli olmayan bir şekilde, Yılın
En Başarılı İş Kadını ödülüne layık görülen”, “Bu çirkin istismar olayının üstünü
örtmeye çalışan sözde başarılı iş kadını”, “Adaletin tecelli etmesini engelleyen”,
“Vatandaşları çileden çıkardı” ve “Sözde başarılı iş kadınının bu eylemlerinden dolayı
hakim karşısına çıkarılacağı öngörülüyor” ifadeleri sorunludur.
Haberin, şikâyetçinin toplum nazarındaki saygınlığına zarar vermeyi amaçlayan
kurgu ve üslupla sunulması; objektiflik ölçütünün göz ardı edilip yorum yapılması ve
kanaat belirtilmesi; özle biçim dengesinin kasıtlı olarak bozularak olayla ilgisi olmayan
konulara yer verilmesi; kanıtsız suç isnadında bulunulan şikayetçiye yönelik hakaret
ve aşağılama ifadelerine yer verilmesiyle eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırları aşılarak
etik ihlalinde bulunulmuştur.
Açıklanan bu nedenlerle şikâyet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kamusal
bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez.
Gazeteci halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını gözetir” başlıklı 3’üncü,
“Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya
iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü, “Yasaların suç saydığı
eylemler, gerçek olduğuna inandırıcı makul nedenler bulunmadıkça kimseye
atfedilemez” şeklindeki 10’uncu maddelerinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet
edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4 ve 10’uncu maddelerini ihlalden ‘uyarı’
kararı alınmasını öneririz.
YÜKSEK KURULUN DEĞERLENDİRMESİ :
Şikâyet başvurusu, Basın Konseyi Yüksek Kurulu’nun 18.01.2023 tarihinde yaptığı
toplantıda görüşülmüştür. Genel Sekreterin hazırladığı raporu okumasının ardından
dosyanın müzakeresine geçilmiştir.
Yüksek Kurul, bazı üyelerin bir suç duyurusu gerekçe gösterilerek bu şekilde haber
yayınlanamayacağını söylemeleri üzerine önce bu konuyu tartışmıştır. Bu görüşe
destek veren hukukçu üyeler, haberdeki olgunun şikâyetçi hakkında henüz
soruşturmaya dönüşmeyen bir suç duyurusundan ibaret olduğunu; dönüşmüş olsa
bile soruşturmanın gizliliği ihlal edilecek şekilde haber yapılmamasının doğru
olmadığını savunmuştur. Karşı görüşteki üyeler ise cinsel istismar suçlamasıyla
aranan şüphelinin, patronu olan şikâyetçinin evinde yakalandığı ve tanınan bir kişi
olan patron hakkında şüphelinin saklamasına yardım ettiği yönünde suç duyurusu
olduğu bilgisine ulaşan gazetecinin, bunu kamuoyundan gizleme hakkı
bulunmadığını ve haber olarak yayınlaması gerektiğini söylemiştir. Üyeler, daha önce
alınan “Yüksek Kurul, şikâyete konu haberlerde öne sürülen iddiaların gerçek olup
olmadığını ve maddi gerçeği araştırmak durumunda değildir” ilke kararına uyularak,
şikâyet edilen haberin sadece veriliş biçimiyle değerlendirilmeye alınmasında
mutabık kalınmıştır.
Söz alan üyeler, haberde etik ihlali olduğuna ilişkin Genel Sekreterlik raporundaki
tespitleri isabetli, ancak önerilen ‘uyarı’ kararını yetersiz bulduklarını söylemiştir.
Haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesinin ihlal edildiği tespitine de katılan
üyeler, 3’üncü ve 10’uncu maddeler yerine 4 ve 9’uncu maddelerin ihlal edildiğine
karar verilmesinin daha uygun olacağını dile getirmiştir.
Haberin, şikâyet edilen yayın kuruluşunun imtiyaz sahibinin imzasıyla yayınlandığına
dikkati çeken üyeler, kasıtlı olarak olayın bağlamından koparılıp özle biçim arasındaki
denge bozularak, şikâyetçinin sosyal çevresi ve iş yaşamının hedef alındığını ve
tamamen saygınlığına zarar vermeyi amaçlayan kurgu ve üslupla sunulduğunu
savunmuştur. Haberde bir- iki kez ‘iddia’ sözcüğü geçirilse de tüm iddiaların kesin
gerçekmiş gibi yazıldığını vurgulayan üyeler, şikâyetçinin peşinen ‘suçlu’ ilan
edilmesinin; hakkında aşağılayıcı ve küçük düşürücü sözcükler kullanılmasının
eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarını aşan açık etik ihlali olduğunda ittifak etmiştir.
SONUÇ :
Müzakerenin tamamlanmasının Yüksek Kurulda yapılan oylamada şikâyet konusu
haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde
küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez”
şeklindeki 4’üncü;
“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın
veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı;
“Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse ‘suçlu’ ilan edilemez”
şeklindeki 9’uncu maddelerinin ihlal edildiğini OY BİRLİĞİ ile saptanmış, şikâyet
edilen hakkında yine OY BİRLİĞİ ile ‘KINAMA’ kararı alınmıştır.
Sonuç olarak, şikâyet edilen MANSET.COM.TR İnternet Haber Sitesi imtiyaz sahibi
Ayhan Polat hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4, 6 ve 9’uncuı maddelerini ihlalden
OY BİRLİĞİ ile ‘KINAMA’ yaptırımı uygulanmasına karar verilmiştir.
