BASIN KONSEYİ, BEYAZ GAZETE HABER SİTESİHAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘UYARI’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2023 – 16
KARAR TARİHİ : 12.04.2023
ŞİKÂYET EDEN : TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetimi
Konur Sokak 4/3 YENİŞEHİR / ANKARA
VEKİLİ : Av. Gökçe BOLAT
Konur Sokak 4/3 YENİŞEHİR / ANKARA
ŞİKAYET EDİLEN : Özge SANCAK (Beyaz Gazete Sorumlu Müdürü)
Gayrettepe Mh. Cemil Arslan Güder Sk. Otim B Blok No:25 BEŞİKTAŞ/İSTANBUL
ŞİKAYET KONUSU :
BEYAZGAZETE.COM internet haber sitesinde 27.02.2023 tarihinde yayınlanan “Mimarlar Odası’nın durdurma kararı vatandaşı ölüme sürüklüyor! Bu utancın mimarı dönüşüm karşıtları!” başlıklı haberlerde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi vekili Av. Gökçe Bolat, Basın Konseyi’ne 16.03.2023 tarihinde yaptığı başvuruda, haberde müvekkillerine hakaret edilip iftira atıldığını iddia etmiştir. Başvuruda özetle şu ifadeler yer almıştır:
“Şikâyet konusu haber, Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan ve tüm yönetim kurulu üyeleri hakkında kapsamlı bir itibarsızlaştırma çabasının ürünüdür.
Haberde müvekkil hakkında bilinçli olarak olumsuz algı yaratmaya çalışılmakta ve topluma hedef gösterilmektedir. Tezcan Karakuş Candan’ın fotoğrafının üzerine ‘Utancın mimarı’ yazılarak algı operasyonu yapılmış ve hakaret edilmiştir.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4, 6 ve 13’üncü maddelerini ihlalden karar alınması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ:
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen BEYAZGAZETE.COM internet haber sitesi Sorumlu Müdürü Özge Sancak’a PTT ile gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen “Mimarlar Odası’nın durdurma kararı vatandaşı ölüme sürüklüyor! Bu utancın mimarı dönüşüm karşıtları!” başlıklı haberlerde, son 20 yılda yapılmak istenen kentsel dönüşüm projelerinin, muhalefete mensup belediyeler ve aralarında şikâyetçi Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin de olduğu ilgili kurum ve kuruluşların açtığı davalarla engellendiği iddia edilmiştir.
Toplam 18 paragraftan oluşan haberde, rakamlar verilerek 32 ilde riskli alan ve kentsel dönüşüm kararlarının çoğunun CHP, İyi Parti ve HDP’li belediyeler ile Mimarlar ve Şehir Plancıları Odaları öncülüğünde yargıya taşındığı, bunun sonucunda imar planı iptalleriyle engellendiği yazılıştır.
Mimarlar Odası Ankara Şubesi yöneticilerinin kentsel dönüşüm karşıtı oldukları; halkı çürük binalarda oturmak zorunda bıraktıkları algısı oluşturan kurgu ve üslupla yayınlanan haberde, Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan’ın daha önce bulunduğu memuriyet görevi gündeme getirilmiştir. Şikâyetçilerden Tezcan Karakuş Candan’ın memuriyetten çıkarıldığı da anlatılan haberde kasıtlı olarak olay bağlamından koparılmış, özle biçim arasında denge bozulmuştur.
Haberde, “Ankara’da 68 davadan 20’sini TMMOB açtı”, “Mimarlar Odası mahkemeye koştu”, “Mimarlar Odası’na göre rantsal dönüşüm”, “Vatandaş Mimarlar Odası’nın kapısında” ve “Tekrar durdurmak için mahkemeye koştu” ara başlıkları altında şikâyetçi Mimarlar Odası Ankara Şubesi yöneticileri vatandaşı ölüme sürüklemekle suçlanmıştır. Haberlerde, kamu kurumu niteliğinde meslek örgütü olan Mimarlar Odası yöneticilerine, imar planı ve uygulamalarının şehir planlama esaslarına ve yasalara uygunluğunu denetleme görevini yerine getirmeleri suç isnadı olarak yöneltilmiştir.
Gazetecinin görevi, gerçekleri araştırıp ortaya çıkarmak, bozmadan ve çarpıtmadan, tam da olduğu gibi kamuoyuna ulaştırmaktır. Haberde somut gerçek çarpıtılarak, yasal görevini yerine getiren şikâyetçi Mimarlar Odası hakkında “Vatandaşı ölüme sürüklüyor” suçlaması yapılmış; Oda Başkanı Tezcan Karakuş Candan hakkında “Utancın Mimarı” denilerek hakaret edilip aşağılanmıştır. Şikâyet edilen yayın kuruluşu haber verme amacının dışına çıkmış; yayınladığı haberde eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırları aşarak etik ihlalinde bulunulmuştur.
Açıklanan bu nedenlerle şikâyet edilen “Mimarlar Odası’nın durdurma kararı vatandaşı ölüme sürüklüyor! Bu utancın mimarı dönüşüm karşıtları!” başlıklı haberlerde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında ‘UYARI’ kararı alınmasını öneririz.
YÜKSEK KURUL DEĞERLENDİRMESİ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 12.04.2023 tarihindeki toplantısında başvuruyu görüşmüştür. Genel sekreter raporunun sunumunun ardından dosyanın müzakeresine geçilmiştir.
Söz alan üyeler rapordaki tespitleri yerinde bulduklarını dile getirerek, şikâyet konusu haberde etik ihlali olduğu görüşünde ittifak etmiştir. Haberde somut gerçeğin kasıtlı olarak çarpıtıldığını dile getiren üyeler, mahkemelerin verdiği imar planı iptali kararlarının üstü örtülerek, riskli alan ve kentsel dönüşüm projelerini sanki şikâyetçilerin engellediği algısı oluşturulduğunu vurgulamıştır. Haberdeki kurgu ve üslubun şikâyet edilenin haber verme amacıyla hareket etmediğini ortaya koyduğunu savunan üyeler, şikâyetçiler hakkında kamuoyunda husumet oluşturmanın hedef alındığına dikkati çekmiştir. Üyeler haberde eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarının aşılarak etik ihlalinde bulunulduğu; şikâyet edilen hakkında ‘UYARI’ kararı alınması gerektiğinde görüş birliğine varmıştır
SONUÇ :
Müzakerenin tamamlanmasının ardından oylamaya geçen Yüksek Kurul, şikayet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddelerinin ihlal edildiğini OY BİRLİĞİ ile saptamış ve yine OY BİRİLĞİ ile ‘UYARI’ kararı almıştır.
Sonuç olarak şikâyet edilen BEYAZGAZETE.COM internet haber sitesi Sorumlu Müdürü Özge Sancak hakkında, Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesini ihlalden OY BİRLİĞİ ile ‘UYARI’ yaptırımı uygulanmasına karar verilmiştir.
