BASIN KONSEYİ, YENİ AKİT GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE
‘KINAMA’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2023 – 32
KARAR TARİHİ : 18.10.2023
ŞİKÂYET EDEN : Prof. Dr. Vedat BULUT (TTB Merkez Konseyi Genel Sekreteri)
ŞİKÂYET EDİLEN : Halil KIŞLACIK (Yeni Akit gazetesi Yazı İşleri Müdürü)
Halkalı Merkez Mahallesi. Dereboyu Caddesi No: 65/3, K.Çekmece / İSTANBUL
ŞİKAYET KONUSU :
YENİ AKİT gazetesi ile gazetenin internet sitesinde 13.08.2023 tarihinde “Meclis
hemen harekete geçmeli. LGBT dayatmasının Türkiye’de geldiği nokta: Çocuklar
cinsiyet değiştirme masasında” başlığıyla yayınlanan haberde, Basın Meslek
İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat
Bulut, Basın Konseyi’ne 21.08.2023 tarihinde yaptığı başvuruda, haberde İstanbul
Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde akademisyenler ve hekimler tarafından yasalara ve etik
kurallara uygun yürütülen bilimsel çalışmanın suç gösterildiğini; hekimlere ‘LGBT’ci’
suçlaması yapılarak iftira atıldığını savunmuştur. Habere konu olan bilimsel
çalışmanın hakemli dergide 5 ay önce “Cinsiyet Disforisi Olan Ergenlere
Endokrinolojik Yaklaşım: Türkiye’de Üçüncü Basamak Bir Merkezde Pediatrik
Endokrinoloji Bölümü Deneyimi” başlığı ile yayınlandığı vurgulanan başvuruda özetli
şu ifadelere yer verilmiştir:
“Bilimsel dergide yayınlanan makale gerekçe gösterilerek hekimler doğrudan hedef
alınmış, bilgi çarpıtılmış ve haberde bilim dışı iddialar yer almıştır. Makalenin bilimsel
niteliği, yapılan işlemlerin bilimselliği objektif biçimde sunulmazken, değer yargılarına
dayanılarak hekimler ve verilen sağlık hizmetin düşmanlaştırılmıştır.
Haber ile bilimsel ve hukuki dayanağı olmadan suç işlendiği isnadında bulunulmuş,
suçlanan muhatapların görüşüne, varsa itirazlarına ve iddialara yanıtlarına yer
verilmemiştir. Yeni Akit gazetesinin okurlarının serbestçe fikir ve kanaat
oluşturmasına elverişli olmayan bir yöntem kullanılarak, okurlarda görüş
oluşturulmasının teminine çalışılmıştır.
Haberde; “LGBT Dayatmasının Geldiği Nokta“, “Aileler LGBT grupları ile ikna edilir”,
“Batı Destekli KAOS GL Yazarı Araştırmacılar“ söylemlerine yer verilerek olgu isnadı
yapılmıştır. Bununla amaçlanan hedef, bilimsel bir uygulamanın bilimsel kanıta dayalı
bilgi çerçevesinde tartışılması değildir. Toplumsal önyargı araçsallaştırılarak,
anayasa, yasalar ve insan hakları hukuku ihlal edilmiştir.
Nitekim sonucu itibariyle de cinsiyetinden hoşnutsuzluk yaşayan kişiler, sunulan
sağlık hizmeti, bu alanda yapılan bilimsel çalışma ve bilim insanları damgalanmış;
ayrımcılığa, nefret söylemine maruz bırakılarak şiddete açık hale getirilmiştir. Haber
nefret söylemi ve ayrımcılık içerdiği gibi hekime yönelik şiddete ve sağlık hakkına
erişimin engellenmesine hizmet etmiştir.”
Başvuruda haberde uygulanan yöntemin haber verme amacını taşımadığı ve basın
özgürlüğü sınırlarını aşan ifadelere yer verilmesi nedeniyle şikayet edilen hakkında
Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4, 6 ve 13’üncü maddelerini ihlalden yaptırım
uygulanması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen Yeni Akit gazetesi Yazı İşleri Müdürü Halil
Kışlacık’a 23.08.2023 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş ve ‘alındı’ belgeleri
gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında
uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen tarihinde “Meclis hemen harekete geçmeli. LGBT dayatmasının
Türkiye’de geldiği nokta: Çocuklar cinsiyet değiştirme masasında” başlıklı haber Yeni
Akit gazetesi ile gazetenin internet sitesinde 13.08.2023 tarihinde yayınlanmıştır.
Spotunda “18 yaş altı 28 çocuğa cinsiyet değiştirme için ergenlik baskılayıcı ilaç ve
çapraz hormon uygulandı. Çocuklardan 7’si 17 yaşına geldiğinde ameliyat masasına
yatırıldı. Çocukların ses telleriyle oynandı, yüzlerinde kadınlaşması için operasyon
yapıldı, bazılarının da memeleri alındı. Ürolog Prof. Dr. Zeki Bayraktar, suç işlendiğini
söyledi” ifadelerine yer verilen haberde, 12 fotoğraf kullanılmıştır. Fotoğrafların 3’ü
Türkiye’de, diğerleri yurt dışında LBGT eylemlerinde çekilen 11 fotoğraf ile haberde
açıklamalarına yer verilen Prof. Dr. Zeki Bayraktar’ın portre fotoğrafı kullanılmıştır.
Haber metninde, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yaşları 11 ile 18 arasında
değişen 28 çocuğa cinsiyet değişimi amacıyla ergenlik baskılayıcı ve hormon tedavisi
uygulandığı, bunlardan 7’sinin 17,5 yaşına geldiklerinde ameliyat masasına
yatırıldığına yer verilmiştir. Bazıların ses tellerine, bazılarının yüzüne kadınlaşması
için operasyon yapıldığı, bazılarının göğüslerinin alındığı ileri sürülen haberde,
Meclis’te Anayasa Komisyonu’nda LGBT konusunda sunum yaptığı bilgisi verilerek
Prof. Dr. Zeki Bayraktar’ın araştırmanın suç olduğunu söylediği ve yapanlar hakkında
suç duyurusunda bulunduğu yazılmıştır.
Gazetenin internet sitesinde toplam 14 ekrandan oluşan haberde “Biyolojik
cinsiyetleriyle uyumluydular”, “Kısa psikiyatrik takip sonrası müdahale ettiler”,
“Çocuklardan biri intihara kalkıştı”, “Batı destekli KAOS GL yazarı araştırmacılar”,
“Aileler LGBT grupları ile ikna edilir”, “Hızlı değişim için güçlü ilaçlar”, “Reçetesiz
hormon ilacı”, “Başvuru sayısı artıyor” ara başlıkları kullanılmıştır. Haberde, söz
konusu bilimsel çalışmanın hakemli dergi Journal of Clinical Research in Pediatric
Endocrinology’de aceleyle yayınlandığı, hakemlerin incelemesi ve taleplerinin yerine
getirilmediği ileri sürülmüştür.
Söz konusu araştırmayı yapan gruptaki akademisyen ve hekimlerin isimlerine de yer
verilen haberde, haklarında “Türkiye’de LGBT ideolojisinin başını çeken”, “LGBT
dayatmacısı”, “Avrupa’dan aldıkları fonlarla cinsiyetsizleştirme savunanlar” , “Türk
ordusuna hakaret edenin savunucusu” suçlamalarında bulunulmuş, sivil toplum
kuruluşlarında görev yapmaları bile suç gösterilmiştir.
Haberde, Prof. Dr. Zeki Bayraktar’ın Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sancaktepe Şehit
Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi
olduğu belirtilerek, açıklamalarına da yer verilmiştir. Prof. Dr. Zeki Bayraktar, bu
açıklamalarında özetle, söz konusu bilimsel çalışmanın bilim dışı ideolojiye
dayandığını, tıp etiğine aykırı ve Türk Ceza Yasası’na göre suç olduğunu savunmuş,
Sağlık Bakanlığı ve TBMM’yi göreve çağırmıştır.
Şikâyet edilen Yeni Akit gazetesi, Yeni Şafak gazetesinde bir gün önce yayınlanan
haberin aksine, habere konu bilimsel çalışmanın içeriğine; yayınlayan hakemli
derginin adına; görüş aldığı akademisyenin kurumu ve görevi ile ‘LGBT karşıtı’
olduğuna yer vermiş olsa da yine de benzer bakış açısıyla yayınlanmıştır
Haber her ne kadar görünür gerçeğe uygunmuş gibi görünse de ülkenin en köklü
üniversitesinde Etik Kurulu kararına, Türk Tabipleri Birliği’nin 74’üncü Büyük
Kongresinde düzenlenen tutum belgesine ve uluslararası bilim kuruluşlarınca
hazırlanan kılavuzlara uygun olarak yürütülen bilimsel çalışmanın ‘suç’ olarak
gösterilmesi sorunludur.
Haberde konu hakkında yetkin/otorite gibi gösterilerek açıklamasına yer verilen
akademisyenin suçlamalarına karşı, bilimsel çalışmayı yürüten 11 kişilik bilim
ekibinden ekipten hiç birinden görüş alınmamıştır. Üniversite bünyesinde izinli
yapılan bilimsel çalışmanın haberde suç gösterilmesiyle; akademisyen ve hekimlere
‘LGBT’ci’ damgası vurularak radikal grupların hedefine konulup can güvenliklerinin
tehlikeye atılmasıyla; ayrımcılık ve nefret ifadelerine yer verilmesiyle eleştiri ve ifade
özgürlüğünü aşılarak etik ihlalinde bulunulmuştur.
Açıklanan bu nedenlerle şikâyet edilen tarihinde “Meclis hemen harekete geçmeli.
LGBT dayatmasının Türkiye’de geldiği nokta: Çocuklar cinsiyet değiştirme
masasında” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kamusal bir görev olan
gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Gazeteci halkın haber
alma ve gerçekleri öğrenmek hakkını gözetir” şeklindeki 3’üncü; “Kişileri ve
kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği
taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü; “Gazeteci, şiddet, nefret, zorbalık
ve ayrımcılığı özendirici, insani değerleri incitici yayın yapamaz” şeklindeki 13’üncü
maddelerinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında ‘Kınama’ kararı
alınmasını öneririz.
YÜKSEK KURUL DEĞERLENDİRMESİ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 18.10.2023 tarihli toplantısında şikâyet başvurusunu
görüşmüştür. Genel Sekreterlik raporunun sunumunun ardından dosyanın
müzakeresine geçilmiştir.
Yüksek Kurulda söz alan üyeler, rapordaki tespitlere katıldıklarını ve haberde etik
ihlali olduğu görüşünün yerinde olduğunu belirtmiştir. Üniversite bünyesindeki izin
alınarak ve bilimsel disiplinle yapılan çalışmanın, hakemli bilimsel dergide
yayınlandığına dikkati çeken üyeler, şikâyet edilen haberin kurgu ve üslubundan bu
çalışmayı karalamak için yayınlandığının anlaşıldığını savunmuştur. Akademisyen
üyeler de bilimsel çalışmanın yetkinliği şüpheli kaynağın açıklamalarıyla yasa dışı
faaliyet ve ‘suç’ olarak gösterilip ‘LGBT dayatması’ denilmesi, çalışmaya katılan
akademisyenlerin ‘LGBT’ci’ ve ‘LGBT aktivisti’ ifadeleriyle radikal gruplara hedef
gösterilmesinin etik ihlali olduğunu söylemişlerdir.
Bazı üyelerin teklifiyle, şikâyet edilen hakkında, Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4 ve
13’üncü maddelerinin yanı sıra, “Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan
haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz”
şeklindeki 6’ncı madde ihlalinden de karar alınması uygun bulunmuştur.
SONUÇ :
Yüksek Kurul müzakerenin tamamlanmasının ardından oylamaya geçmiştir. Şikâyet
edilen haberde Basın Meslek İlkeleri’nin “Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka
aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Gazeteci halkın haber alma ve gerçekleri
öğrenme hakkını gözetir” şeklindeki 3’üncü;
“Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya
iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü;
“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın
veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı;
“Gazeteci, şiddet, nefret, zorbalık ve ayrımcılığı özendirici, insani değerleri incitici
yayın yapamaz” şeklindeki 13’üncü maddelerinin ihlal edildiğini OY BİRLİĞİ ile
saptayan Yüksek Kurul, yine OY BİRİLĞİ ile ‘KINAMA’ kararı almıştır.
Sonuç olarak şikâyet edilen Yeni Akit gazetesi Yazı İşleri Müdürü Halil Kışlacık
hakkında, Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4, 6 ve 13’üncü maddelerini ihlalden OY
BİRLİĞİ ile ‘KINAMA’ kararı verilmiştir.
