YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2024 – 26
KARAR TARİHİ : 05.06.2024
ŞİKÂYET EDEN : Elif ÖZGÜR (Antalya Deniz Biyolojisi Müzesi kurucusu ve
küratörü)
ŞİKÂYET EDİLEN : Mehmet ÇINAR (DHA muhabiri)
ŞİKAYET KONUSU :
Demirören Haber Ajansı’nın (DHA), 11.04.2024 tarihinde muhabir Mehmet Çınar
imzasıyla yayınladığı, “Müze değil deniz ürünleri mezarlığı” başlıklı video görüntülü
haberde, Basın Meslek İlkelerinin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi Elif Özgür, Antalya Deniz Biyolojisi Müzesi kurucusu ve küratörü olduğunu
belirterek, şikâyete konu haber ile cevap hakkını kullanmak için noterden gönderdiği
ancak yayınlanmayan cevap ve düzeltme yazılarını da eklediği başvuruda şu
ifadelere yer vermiştir:
“Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde görevli doktoralı bir kamu personeliyim. Kurucusu
ve küratörü olduğum, büyükşehir belediyesi bünyesindeki Antalya Deniz Biyolojisi
Müzesi’nin, idari amirler tarafından şahsıma güdülen husumetle haber yaptırılarak
mesleki kariyerim ve kişilik haklarıma saldırıda bulunulmuştur.
Haberin kaynağı olan videodaki konuşmalardan da açıkça anlaşılacağı gibi, Antalya
Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanı Seda Özel, konu hakkında
tarafımı karalama ve kötüleme yoluna giderek sahibi olduğum deniz canlıları
koleksiyonunu kötülemektedir.
Haberde anılan olay, 1 Nisan 2024 tarihinde tarafıma tebliğ edilen tahliye yazısıyla
başlamış, 2 Nisan günü açtığım davanın ardından Antalya 5. İdare Mahkemesi idari
işlemle ilgili yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Yargı kararının ardından, 5 Nisan
2024 tarihinde kurucusu olduğum ancak 2019 yılından bu yana çeşitli bahanelerle
uzaklaştırılarak uzmanlık alanım olan konuda görevimi yapamaz hale getirildiğim
müzeye yeniden görevlendirmem yapılmış, mesaime burada devam edeceğim
belirtilmişti.
Müzenin kapalı olduğu tatil gününde ajans muhabirini yönlendirerek yanlış ve eksik
bilgiler aktararak kişisel husumetle müzenin ve sahibi olduğum doktora tezi
örneklerinden oluşan koleksiyonun karalanması amaçlanmış, cevap hakkına da saygı
duyulmamıştır. Ayrıca söz konusu haberde ilgili daire başkanının görüşleri kamu
kurumunun görüşü gibi yansıtılmış, kurumsal iletişim de zarara uğratılmıştır.
Söz konusu haberle kişisel ve mesleki saygınlığıma zarar verilmek amaçlanmış,
Basın Konseyi’nin açıkladığı ‘Basın Meslek İlkeleri’ göz ardı edilerek basın etiği de
çiğnenmiştir.
Konuyla ilgili doğrudan uzmanlığı bulunmayan kişilerden alınan görüşlerle sahibi
olduğum 500 ‘e yakın deniz canlısı örneğinden oluşan kişisel koleksiyonum
karalanmaya ve kamuoyu önünde değersizleştirilmeye çalışılmıştır.
11 Nisan 2024 tarihinde Demirören Haber Ajansı (DHA) tarafından servis edilen ve
öncelikle internet basınında yer bulan haberde, kurumunuzun kamuoyuna açıkladığı
Basın Meslek İlkeleri’nin giriş bölümünde belirtilen ilkelerle 3., 4., 5., 6., 12. Ve 16.
Maddeleri ihlal edilmiş, tarafıma hiçbir bilgi verilmeden, kişisel görüşüm alınmadan
tarafımla husumetli olan idareciler tarafından yönlendirilen tek yanlı bir
bilgilendirmeyle kamuoyuna eksik ve yanlış bilgi aktarılmıştır.
Halkın gerçekleri öğrenme hakkına açıkça aykırı ve basına olan güveni zedeleyen bu
haberle ilgili basın yayın kuruluşunun uyarılması ve gerekli yaptırımların
uygulanmasını talep ediyorum.”
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilene DHA muhabiri Mehmet Çınar’a 18.04.2024
tarihinde PTT aracılığı ile ulaştırılmış, posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikayet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında
uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :
Demirören Haber Ajansı’ndaki (DHA) şikâyet konusu haber ayrıntılı ve video ile
desteklenerek, yeterli kanıtlara da sahip olması nedeniyle yayınlanması hususunda
herhangi bir etik ihlali görünmemektedir.
Ancak haberde, adı beş kez geçtiği ve belediye ile arasında anlaşmazlık yaşandığı
bilgisine yer verildiği halde, şikâyetçi Elif Özgür’den görüş alınmaması, bu yönde
herhangi bir girişimde bulunulmaması Basın Meslek İlkelerine aykırılık teşkil
etmektedir. Ayrıca şikâyetçi Elif Özgür, iki kez düzeltme ve cevap hakkından
yararlanmak için noter kalanıyla başvurduğunu ancak herhangi bir sonuç alamadığını
iletmiş ve buna ilişkin belgeleri de Basın Konseyi’ne göndermiştir. Şikâyetçinin,
hakkındaki haberle ilgili cevap ve düzeltme hakkı tanınmaması etik ihlali olarak
değerlendirilmelidir.
Açıklanan bu nedenle DHA muhabiri Mehmet Çınar’ın, Basın Meslek İlkelerinin
“Basın organları, yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı
duyarlar” şeklindeki 16’ncı maddesini ihlal etmesi nedeniyle hakkında ‘UYARI’ kararı
alınmasını öneririz.
YÜKSEK KURUL DEĞERLENDİRMESİ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, şikâyet başvurusunu 05.06.2024 tarihinde yaptığı
toplantısında görüşmüştür. Genel Sekreterlik raporunun sunumunun ardından
Yüksek Kurul dosyanın müzakeresine geçmiştir.
Söz alan üyeler Genel Sekreterlik raporundaki tespitleri isabetli bulduklarını
belirterek, şikâyet edilen habere ilişkin cevap ve düzeltme hakkından yararlanmak
için iki defa noter kanalı ile başvuruda bulunan şikâyetçinin bu talebinin
karşılanmamasının etik ihlali olduğu görüşünde birleşmiştir. Üyeler, haberin gerekli
araştırma ve sorgulama yapılmadan yayınlandığını belirterek, 16’ncı maddenin yanı
sıra, 6’ıncı madde ihlalinin de söz konusu olduğunu, bu iki madde ihlalinden karar
alınmasının yerinde olacağını savunmuştur.
Yüksek Kurulda, şikayet edilen hakkında alınacak karar tartışmaya açılmıştır.
Üyelerden bazıları Genel Sekreterlik raporu doğrultusunda ‘UYARI’ kararı
alınmasının yeterli olacağını savunmuş, çoğunluk ise ihlalin ağırlığı karşısında
‘KINAMA’ kararı alınmasını yönünde görüş bildirmiştir.
SONUÇ :
Müzakerenin tamamlanmasının ardından Yüksek Kurul oylamaya geçmiştir. Şikâyet
edilen haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin “Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde
bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olmaksızın
yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı ve “Basın organları yanlış yayınlardan kaynaklanan
cevap ve tekzip hakkına saygı duyarlar” şeklindeki 16’ncı maddelerinin ihlal edildiğini
OY BİRLİĞİ ile saptayan Yüksek Kurul, OY ÇOKLUĞU ile ‘KINAMA kararı almıştır.
Sonuç olarak şikâyet edilen Demirören Haber Ajansı (DHA) muhabiri Mehmet Çınar
hakkında, Basın Meslek İlkeleri’nin 6 ve 16’ncı maddelerini ihlalden OY ÇOKLUĞU
ile ‘KINAMA’ kararı verilmiştir.
