BASIN KONSEYİ, YENİ ŞAFAK GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘UYARI’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2022- 21
KARAR NO : 11.05.2022
ŞİKÂYET EDEN : Melih GEÇEK
Marmara Mahallesi Yurt Caddesi No: 20/13/3 BEYLİKDÜZÜ / İSTANBUL
VEKİLİ : Av. Kemal POLAT (Polat & Polat Avukat Ortaklığı)
Evliya Çelebi Mahallesi Refik Saydam Caddesi No: 23 / 5 BEYOĞLU/ İSTANBUL
ŞİKAYET EDİLEN : Ersin ÇELİK (yenisafak.com Yazı İşleri Müdürü)
Maltepe Mahallesi Fetih Caddesi No:6 Dk:4 Topkapı ZEYTİNBURNU / İSTANBUL
ŞİKÂYET KONUSU :
Yeni Şafak gazetesinin internet sitesi YENİSAFAK.COM’da 16.03 2022 yayınlanan “CHP’li İBB’de ihale vurgunu: İmamoğlu’nu köşeye sıkıştıracak belgeleri Kılıçdaroğlu’na yakın isim ifşa etti” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi Melih Geçek’in vekili Av. Kemal Polat, Basın Konseyi’ne 01.04.2022 tarihinde gönderdiği dilekçede, haberde müvekkilinin kişilik haklarının zedelendiğini ve suç isnadında bulunulduğunu ileri sürmüştür. Başvuruda özetle şu ifadelere yer verilmiştir:
“Jahrein adlı Twitter hesabından müvekkilin de adının geçtiği bir takım iddiaların bulunduğu paylaşımlar yapılmıştır. Gazetecilik olanakları içerisinde soruşturulup teyit edilebilecek nitelikteki iddialar hiçbir araştırma ve doğrulama yapılmaksızın, haber yapılmış, müvekkil hakkında yolsuzluk gibi yüz kızartıcı suç isnadında bulunulmuştur. Herhangi bir yargı kararı olmamasına rağmen kamuoyuna suçlu gibi gösterilmiştir.
Haberde, özle biçim arasında denge bozularak ‘İBB’de ihale vurgunu’ gibi kesin ifadelerle müvekkil vurgun yapmakla suçlanmış ve kamuoyunda itibarı zedelenmiştir. Kamu görevi yürütmekte olan müvekkil hakkında yapılan bu haberin, saygınlığını zedeleyebileceği açıktır.
Müvekkilin kamu görevi yürütüyor olması hakkında herhangi bir dayanak olmaksızın yapılan suç isnatlarına göz yummasını gerektirmemektedir. Kamu görevlisine kamuoyunun duyması gereken güveni ortadan kaldırmaya yönelik ifadeler eleştiri kapsamında kabul edilemez. Müvekkilime duyulan güveni haksız olarak ortadan kaldırabilecek nitelikteki ifadeler, kişilik haklarını ihlal etmektedir.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkındaBasın Meslek İlkeleri’nin 4, 6, 9 ve 10. Maddelerini ihlalden yaptırım uygulanması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen YENİSAFAK.COM Yazı İşleri Müdürü Ersin Çelik’e 05.04.2022 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETER GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen haber Yeni Şafak gazetesinin YENİSAFAK.COM internet sitesinde 16.03 2022 tarihinde “CHP’li İBB’de ihale vurgunu: İmamoğlu’nu köşeye sıkıştıracak belgeleri Kılıçdaroğlu’na yakın isim ifşa etti” başlığı ile yayınlanmıştır.
Haberde, İBB’nin (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) yaptığı 2 ihalesinin aynı gün, aynı şirkete verilmesine yönelik sosyal medya paylaşımı konu edilmiş, “CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yakınlığı ile bilenen, Jahrein adıyla tanınan sosyal medya fenomeni Ahmet Sonuç, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun akçeli işlerini Twitter üzerinden ifşa etti. ‘Ahbap çavuş ilişkisi bitecek diyorsunuz ama liyakatli kimseler hep aynı çevreden çıkıyor’ diyen Jahrein, ‘Ankara Byükşehir Beleiyesi’ni de inceleyeceğim’ diyerek Mansur Yavaş’a gözdağı verdi” spotu kullanılmıştır.
Haberde, söz konusu Twitter paylaşımlarına göre ihalelerden birinin 21 milyon liraya İBB şirketi İSBAK’a (İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş.) verildiği, İSBAK’ın da bunu 15 milyon liraya bir özel bilişim şirketine devrettiği; bu şirketin İBB’den aynı gün 10 milyon liralık bir başka ihaleyi daha aldığı ileri sürülerek, bu ihalelere ait olduğu kaydedilen kupürler yayınlanmıştır.
Paylaşımın yapıldığı Jahrein adlı Twitter hesabının, sosyal medya fenomeni ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yakın olduğu ileri sürülen Ahmet Sonuç adlı kişiye ait olduğu ve ‘İBB’nin akçeli işlerini deşifre ettiği’ ileri sürülmüştür. ‘Vurgun’ olduğu iddia edilen bu ‘akçeli işler’de, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yakın çevresinde olduğu öne sürülen şikâyetçi Melih Geçek’in dahlinin olduğu da ima edilmiştir. Haberde şikâyetçi Melih Geçek’in adı, “Liyakatli bireyler aynı çevreden” ara başlıklı altındaki şu paragrafta geçmiştir:
“Melih Geçek ve Tuncay Yılmaz isimlerine dikkat çeken Jahrein, söz konusu isimlerin Ekrem İmamoğlu ile ilişkisine değinerek ‘Ahbap, çavuş ilişkisi bitecek, liyakat gelecek söylemleri dillerden düşmüyor, fakat ne hikmetse bu liyakatli bireyler aynı çevreden çıkıyor’ ifadelerini kullandı.”
Habere konu olan sosyal medya paylaşımda, İBB’ye ve şikâyetçiye yönelik bazı iddialar, siyasi parti liderinin dikkatine sunulmuş, bir bakıma ‘ihbar’ edilmiştir. Olay günceldir, haber olarak yayınlanmasında kamusal yarar vardır.
Kamu ihalelerin önünün ardının araştırılıp sorgulanması ve eleştirilmesi doğaldır. Kamusal görev yapanlar, haklarındaki eleştirilere tahammül göstermek durumundadır. Bu yönüyle şikâyetçi ve görev yaptığı İBB hakkında yapılan ‘ihbar’ niteliğindeki sosyal medya paylaşımının haberleştirilmesinde ve sorumluların eleştirilmesinde etik açıdan sorun yoktur. Ancak gazetecinin görevi gerçeği araştırıp ortaya çıkarmak, bozmadan ve çarpıtmadan, olduğu gibi okura ulaştırmaktır.
Şikâyet edilenin, ‘ihbar’ niteliğindeki sosyal medya paylaşımını haberleştirirken araştırma gereği duymaması kabul edilebilir olsa da olayı bağlamından koparıp, haberde özle biçim arasındaki dengeyi gözetmeyip gerçeği çarpıtması; habere konu paylaşımda bulunmayan ‘İBB’de ihale vurgunu’ ve ‘akçeli ihaleyi deşifre etti’ gibi ifadelerin kanıt göstermeden kullanılması etik açıdan sorunludur.
Şikâyet edilen haberde, ‘akçeli işler’ ve ‘vurgun’ ifadelerle kanıtı olmadan haksız kazanç sağlandığı ve suç işlendiği algısı oluşturmanın hedeflenmesi; kamu görevlisi olan şikâyetçi hakkında yolsuzluk yaptığı imasında bulunulması, eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarını aşan etik ihlali olarak değerlendirilmelidir.
Açıklanan bu nedenlerle “CHP’li İBB’de ihale vurgunu: İmamoğlu’nu köşeye sıkıştıracak belgeleri Kılıçdaroğlu’na yakın isim ifşa etti” başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında UYARI kararı alınmasını öneririz.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, şikâyet konusu dosyayı 11.05.2022 tarihinde yaptığı toplantıda görüşmüştür. Yüksek Kurul, Genel Sekreterin hazırladığı raporu sunmasının ardından dosyanın müzakeresine geçilmiş ve söz alan üyeler haberde etik ihlali olup olmadığı konusunda farklı görüş bildirmiştir.
Şikâyet edilen haberde etik ihlali olmadığı görüşünü savunan üyeler, buna gerekçe olarak da haberin bir sosyal medya paylaşımına dayandırıldığını; böyle bir paylaşımını haberleştirmenin ve ortaya atılan iddialarla ilgili yorum yapmanın gazetecinin görevi olduğunu göstermiştir. Habere konu sosyal medya paylaşımında sözü edilen ihalenin gerçek olduğunun da anlaşıldığını kaydeden üyeler, gazetecinin ortaya atılan her iddiayı araştırıp doğrulatmak zorunluluğu bulunmadığını, haberin görünür gerçeği yansıtmasının yayınlanması için yeterli olduğu görüşünü dile getirmiştir.
Haberde etik ihlali olduğu görüşünü savunan üyeler ise Genel Sekreterlik raporunda yer alan bu yöndeki tespitleri isabetli bulmuştur. Sosyal medyada bir siyasi parti liderine ‘ihbar’ niteliğindeki paylaşımın haberleştirilmesi; belediye ihalelerinin gündeme getirilmesi ve yorum yapılıp eleştirilmesinde sorun olmadığını kaydeden üyeler, ancak paylaşımda olmayan ‘akçeli işlerin peşkeş çekildiği’ ve ‘akçeli işlerin ayyuka çıktığı’ ifadelerinin haberde şikâyetçiyi suçlama amacıyla kullanıldığına dikkat çekmiştir. Üyeler, kamu görevlisi olan ve kanıtı ortaya konulmadan ‘ihale peşkeş çekmekle’ suçlanan şikâyetçinin, lekelenmeme hakkının ihlal edildiğini ve kişilik haklarına saldırıldığını savunmuştur. Bu görüşteki üyelerin tamamı şikâyet konusu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesinin ihlal edildiğinde ittifak etmiştir. Bazı üyeler bu maddeye ilaveten 6’ncı maddenin ihlalinin de söz konusu olduğunu söylemiştir.
Müzakerenin tamamlanmasının ardından yapılan oylamada Yüksek Kurul, şikâyete konu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin, “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiğini OY ÇOKLUĞU ile saptamış; şikâyet edilen hakkında OY ÇOKLUĞU ile ‘UYARI’ kararı almıştır.
SONUÇ: Şikâyet edilen YENİSAFAK.COM Yazı İşleri Müdürü Ersin Çelik hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesini ihlalden OY ÇOKLUĞU ile ‘UYARI’ kararı alınmasına karar verilmiştir.
