BASIN KONSEYİ, YENİAKİT.COM.TR HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘UYARI’ KARARI VERDİ
YÜKSEK KURUL KARARI
DOSYA NO : 2022- 22
KARAR NO : 11.05.2022
ŞİKÂYET EDEN : Melih GEÇEK
Marmara Mahallesi Yurt Caddesi No: 20/13/3 BEYLİKDÜZÜ / İSTANBUL
VEKİLİ : Av. Kemal POLAT (Polat & Polat Avukat Ortaklığı)
Evliya Çelebi Mahallesi Refik Saydam Caddesi No: 23 / 5 BEYOĞLU/ İSTANBUL
ŞİKAYET EDİLEN : A. İhsan KARAHASANOĞLU (yeniakit.com.tr Yazı İşleri Md)
Halkalı, Merkez Mah. Dereboyu Cad. No: 65/3 K.ÇEKMECE / İSTANBUL
ŞİKÂYET KONUSU :
YENİAKİT.COM.TR internet sitesinde 16.03 2022 tarihinde yayınlanan “CHP’li Ekrem’in İBB’sinde (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) ihale vurgunu! Sosyal medya üzerinden ayrıntılar deşifre edildi” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikâyette bulunulmuştur.
Şikâyetçi Melih Geçek’in vekili Av. Kemal Polat, Basın Konseyi’ne 01.04.2022 tarihinde gönderdiği dilekçede, haberde müvekkilinin kişilik haklarının zedelendiğini ve suç isnadında bulunulduğunu ileri sürmüştür. Başvuruda özetle şu ifadelere yer verilmiştir:
“Jahrein adlı Twitter hesabından müvekkilin de adının geçtiği bir takım iddiaların bulunduğu paylaşımlar yapılmıştır. Gazetecilik olanakları içerisinde soruşturulup teyit edilebilecek nitelikteki iddialar hiçbir araştırma ve doğrulama yapılmaksızın, haber yapılmış, müvekkil hakkında yolsuzluk gibi yüz kızartıcı suç isnadında bulunulmuştur. Herhangi bir yargı kararı olmamasına rağmen kamuoyuna suçlu gibi gösterilmiştir.
Haberde, özle biçim arasında denge bozularak ‘İBB’de ihale vurgunu’ gibi kesin ifadelerle müvekkil vurgun yapmakla suçlanmış ve kamuoyunda itibarı zedelenmiştir. Kamu görevi yürütmekte olan müvekkil hakkında yapılan bu haberin, saygınlığını zedeleyebileceği açıktır.
Müvekkilin kamu görevi yürütüyor olması hakkında herhangi bir dayanak olmaksızın yapılan suç isnatlarına göz yummasını gerektirmemektedir. Kamu görevlisine kamuoyunun duyması gereken güveni ortadan kaldırmaya yönelik ifadeler eleştiri kapsamında kabul edilemez. Müvekkilime duyulan güveni haksız olarak ortadan kaldırabilecek nitelikteki ifadeler, kişilik haklarını ihlal etmektedir.”
Başvuruda, şikâyet edilen hakkındaBasın Meslek İlkeleri’nin 4, 6, 9 ve 10. Maddelerini ihlalden yaptırım uygulanması talep edilmiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ :
Şikâyet başvurusu, şikâyet edilen YENİAKİT.COM.TR Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ali İhsan Karahasanoğlu’na 05.04.2022 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş ve posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.
Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETER GÖRÜŞÜ :
Şikâyet edilen haber YENİAKİT.COM.TR internet sitesinde 16.03 2022 tarihinde “CHP’li Ekrem’in İBB’sinde ihale vurgunu! Sosyal medya üzerinden ayrıntılar deşifre edildi” başlığı ile yayınlanmıştır.
Haberde İBB’nin 2 ihalesinin aynı gün, aynı şirkete verilmesine yönelik sosyal medya paylaşımı konu edilmiş, “Ekrem İmamoğlu’nun göreve geldiği günden bu yana yandaşlarına para saçmaya devam ederken, bir vurgun haberi de sosyal medyadan geldi. Jahrein isimli bir hesaptan paylaşılan belgeler, Ekrem İmamoğlu’nu köşeye sıkıştıracak” spotu kullanılmıştır. Söz konusu paylaşımda, ihalelerden birinin 21 milyon liraya İBB şirketi İSBAK’a (İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş.) verildiği, İSBAK’ın da bunu 15 milyon liraya bir özel bilişim şirketine devrettiği; bu şirketin İBB’den aynı gün 10 milyon liralık bir başka ihaleyi daha aldığı savunularak, ihalelere ait kupürler yayınlanmıştır.
Paylaşımın yapıldığı Jahrein adlı Twitter hesabının, sosyal medya fenomeni ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yakın olduğu ileri sürülen Ahmet Sonuç adlı kişiye ait olduğu ve ‘İBB’nin akçeli işlerini deşifre ettiği’ ileri sürülmüştür. ‘Vurgun’ olduğu iddia edilen bu ‘akçeli işler’de, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yakın çevresinde olduğu öne sürülen şikâyetçi Melih Geçek’in dahlinin olduğu da ima edilmiştir.
Haberde şikâyetçi Melih Geçek’in adı, “Ne hikmetse liyakatli bireyler aynı çevreden çıkıyor” ara başlıklı altındaki şu paragrafta geçmiştir:
“Melih Geçek ve Tuncay Yılmaz isimlerine dikkat çeken Jahrein, söz konusu isimlerin Ekrem İmamoğlu ile ilişkisine değinerek ‘Ahbap, çavuş ilişkisi bitecek, liyakat gelecek söylemleri dillerden düşmüyor, fakat ne hikmetse bu liyakatli bireyler aynı çevreden çıkıyor’ ifadelerini kullandı.”
Şikâyet edilen habere konu olan sosyal medya paylaşımda, İBB’ye ve şikâyetçiye yönelik bazı iddialar, siyasi parti liderinin dikkatine sunulmuş, bir bakıma ‘ihbar’ edilmiştir. Olay günceldir, haber olarak yayınlanmasında kamusal yarar vardır.
Kamu kuruluşu İBB’nin yaptığı ihalelerin, bununla ilgili görevlilerin eleştirilmesi doğaldır. Kamusal görev yapanlar, haklarındaki eleştirilere tahammül göstermek durumundadır. Bu yönüyle şikâyetçi ve görev yaptığı İBB hakkında yapılan ‘ihbar’ niteliğindeki bir sosyal medya paylaşımının haberleştirilmesi etik açıdan sorun teşkil etmez.
Gazetecinin görevi olayları araştırıp gerçeği ortaya çıkarmak, gerçeği bozmadan ve çarpıtmadan olduğu gibi aktarmaktır. Şikâyet edilenin, ‘ihbar’ niteliğindeki sosyal medya paylaşımını haberleştirirken araştırmaya gereği duymaması kabul edilebilir. Ancak, haberde olayın bağlamından koparıp, özle biçim arasındaki denge bozularak gerçeğin çarpıtılması; habere konu paylaşımda bulunmayan ‘İBB’de ihale vurgunu’ ve ‘akçeli ihaleyi deşifre etti’ gibi ifadelerin kullanılması etik açıdan sorunludur.
Şikâyet edilen haberde, kanıtı ortaya konulmadan haksız kazanç sağlandığı ve suç işlendiği algısının hedeflenmesini; ‘akçeli işler’ ve ‘vurgun’ ifadelerle şikâyetçiye yönelik yolsuzlukların sorumlusu imasında bulunmasını eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırlarında değerlendirmek olanaklı değildir.
Açıklanan bu nedenlerle “CHP’li Ekrem’in İBB’sinde ihale vurgunu! Sosyal medya üzerinden ayrıntılar deşifre edildi” başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikâyet edilen hakkında UYARI kararı alınmasını öneririz,
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ :
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, şikâyet konusu dosyayı 11.05.2022 tarihinde yaptığı toplantıda görüşmüştür.
Genel Sekreterlik tarafından hazırlanan raporunun sunumunun ardından dosyanın müzakeresine geçen Yüksek Kurul’da söz alan üyeler, haberde etik ihlali olup olmadığı konusunda farklı görüş bildirmiştir.
Etik ihlali olmadığı görüşünü savunan üyeler, haberin bir sosyal medya paylaşımına dayandırıldığını; böyle bir paylaşımını haberleştirmenin ve ortaya atılan iddialarla ilgili yorum yapmanın gazetecilik faaliyeti olduğunu savunmuştur. Habere konu sosyal medya paylaşımında sözü edilen ihalenin gerçek olduğunun anlaşıldığını söyleyen üyeler, gazetecinin ortaya atılan her iddiayı araştırıp doğrulatmak zorunluluğu bulunmadığını, haberin görünür gerçeği yansıtmasının yayın için yeterli olduğu görüşünü dile getirmiştir. Üyeler, şikâyet edilen haberde görünür gerçeğin yansıtıldığını, ayrıca belediyenin yaptığı ihalelerle ilgili haberlerin ilgi çektiğini ve kamusal yarar sağladığını vurgulamıştır.
Haberde etik ihlali olduğu görüşünü savunan üyeler ise Genel Sekreterlik raporundaki tespitleri yerinde bulmuştur. Sosyal medyada ihalelerle ilgili bir siyasi parti liderine ‘ihbar’ niteliğindeki paylaşımın haberleştirilmesi, hatta yorum yapılıp eleştirilmesinde sorun olmadığını kaydeden üyeler, ancak paylaşımda olmayan ‘akçeli işlerin peşkeş çekildiği’ ve ‘akçeli işlerin ayyuka çıktığı’ ifadelerinin şikâyetçiyi suçlama amacıyla habere eklenip kurgulandığına dikkat çekmiştir. Şikâyetçinin kanıtı ortaya konulmadan ‘ihale peşkeş çekmekle’ suçlanarak lekelenmeme hakkının ihlal edildiğini belirten üyeler, ayrıca kişilik haklarına saldırıldığını savunmuştur. Şikayet konusu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesinin ihlal edildiğinde ittifak edilirken, bazı üyeler ise ihlalin ağırlığı karşısında bulun yeterli olmadığını 6’ncı maddenin ihlal edildiği yönünde de kararı alınmasını talep etmiştir.
Müzakerenin tamamlanmasının ardından Yüksek Kurul yaptığı oylamada, şikâyete konu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin, “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü maddesinin ihlal edildiğini OY ÇOKLUĞU ile saptanmış; şikâyet edilen hakkında yine OY ÇOKLUĞU ile ‘UYARI’ kararı alınmıştır.
SONUÇ: Şikâyet edilen YENİAKİT.COM.TR Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ali İhsan Karahasanoğlu hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 4’üncü maddesini ihlalden OY ÇOKLUĞU ile ‘UYARI’ kararı alınmasına karar verilmiştir.
