REFERANS: 2019- 3
ŞİKAYETÇİ: Yusuf ÇAKICI
ŞİKAYET EDİLEN: Posta Gazetesi Bulmaca Servisi (Necdet ERDOĞDU)
ŞİKAYET KONUSU:
Posta gazetesinin 15 Şubat 2019 tarihli Bulmaca Eki’nin dördüncü sayfasında Çengel Bulmacanın en alt satırında yer alan ‘Erkekler arasındaki cinsel ilişki’ sorusunun ‘toplumsal ahlak’ açısından sorunlu ve okuyucuyu ‘rahatsız edici’ olduğu iddiasıyla şikayette bulunulmuştur.
Basın Konseyi’ni şikayet bildirmek için telefonla arayan Yusuf Çakıcı, okuyucusu olduğu Posta Gazetesi’nin günlük verdiği Bulmaca Eki’nde ‘Erkekler arasındaki cinsel ilişki’ sorusunun yer aldığını, bundan kendisinin ve tanıdığı okurların rahatsız olduğunu, gazeteye tepki gösterdiklerini ve şikayette bulunmak istediğini söylemiştir.
Her kesimden okuyucusu bulunan gazetede böyle bir sorunun yer almasının, toplumun genel ahlak değerlerini sarsacak boyutta olduğunu savunan Yusuf Çakıcı, Basın Konseyi’nin mail adresini istemiş, ardından da yazılı şikayette bulunmuştur. Yusuf Çakıcı, şikayet başvurusunda, şu ifadelere yer vermiştir:
“Bugün (15 Şubat 2019) yapmış olduğumuz telefon görüşmesine istinaden 15 Şubat 2019 tarihli Pasta Gazetesi’nin Bulmaca Eki’nde yayınlanan toplum ahlakına aykırı bir soru ile ilgili rahatsızlığımı dile getirmek isterim.
Söz konusu bildirimimin konseyiniz tarafından göz önünde bulundurularak toplumumuzu ahlaken ilgilendiren bu konunun üzerimizde oluşturduğu rahatsızlığı beyan ederim. Saygılarımla. Yusuf Çakıcı.”
UZLAŞMA VE DİĞER KONULAR
Şikayet başvurusu, Posta Gazetesi Bulmaca Servisi Şefi Necdet Erdoğdu’ya hem e-mail, hem de posta ile ulaştırılmıştır. Herhangi bir yanıt verilmemiş, taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
Şikayete konu sorunun bulunduğu 4 sayfalık Bulmaca Eki, Türkiye’nin en yüksek tirajlı gazeteleri arasında yer alan Posta‘nın okurlarına her gün verdiği ektir. Her kesimden okuyucusu bulunan gazetenin tirajına olumlu katkı sağlıyor olmalı ki, uzunca bir süredir bu ek yayınlanmaktadır.
Gazeteler bazı okurları tarafından kitap, bulmaca gibi kültürel ekleri nedeniyle de tercih edilmektedir. Posta gazetesinin de azımsanamayacak oranda bulmaca takip eden okuru bulunmaktadır.
Bulmaca Eki, Posta Gazetesi’ne ayrı bir servis tarafından hazırlanmakta, son sayfasına ‘Posta Bulmaca Servisi’ imzası konularak; ‘İstek ve önerilerinizi bekliyoruz’ ifadesiyle telefon ve e-mail adresi yer almaktadır.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Şikayetçi başvurusunda Posta Gazetesi okuru olduğunu söylemiş, gazetesinin verdiği ekte yer alan ‘Erkekler arasındaki cinsel ilişki’ sorusunun kendisini rencide ettiğini ve Basın Meslek İlkeleri’ne aykırı olduğu görüşü ile şikayette bulunmuştur.
Gazetelerde yayımlanan bulmacalar haber, röportaj, köşe yazısı ve fotoğraf kadar geniş okur kitlesinin ilgi alanına girmese de sıkı takipçileri vardır, meraklıları her gün çözecekleri bulmacayı heyecanla beklemektedir.
Bulmaca hazırlamak bir uzmanlık alanıdır, bu işi yapanlar belli teknikleri kullanır. Tek tek harflerle oluşturulan kelimelere anlamlı soru bulmak durumundadır. Bu sorular her zaman bulmacayı çözen tüm meraklılar tarafından anlamlı bulunan sorular olmayabilir. Kimi zaman yöneltilen sorunun, kimi zaman verilen yanıtın yanlış olduğu eleştirileri, hatta tepkisiyle karşılaşırlar.
Burada, bir gazetenin verdiği ekteki sadece meraklılarının ilgilendiği bulmacanın, gazetedeki haber, röportaj, fotoğraf ve köşe yazısı gibi etik açıdan değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusu gündeme gelmektedir.
Okurların ağırlıklı kesimi bulmaca ekleriyle gazetedeki haber, röportaj ve köşe yazıları kadar ilgilenmemektedir. Durum böyle olsa da bulmaca soruları okuyucunun eğitimi, sosyal statüsü, yaşı, cinsiyeti fark etmeden tümü tarafından görülebilmektedir bu nedenle etik ilkeler bakımından diğer haber, röportaj ve köşe yazılarından ayrı tutulmamalıdır. Bulmaca eklerini sadece ‘tiryakilerinin’ takip etmesi sonucu değiştirmemektedir. Şikayetle ortaya çıkan sorun da söz konusu ifadelerin bazı okurlarda rahatsızlık yaratmasıdır.
Netice olarak, bir gazetenin bulmaca ekinde yöneltilen ‘Erkekler arasındaki cinsel ilişki’ sorusu bazıokuyucular tarafından ‘toplumsal ahlak değerlerine aykırı’, ‘rahatsız edici’ ve hatta ‘sarsıcı’ bulunabilir.
Ancak şikayet edilen soruda pornodan uzak, özendirme ve kınamaya yol açmayacak bir ifade kullanılmış, bir art niyet ve gizli amaç taşımadığı, neticede bir bulmaca sorusu olarak kullanıldığı da ortadadır. Bu durumda da Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiğini söylemek, zorlama ve yasakçı bir anlayışın tezahürü olacaktır.
Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 27 Şubat 2019 günü 14 üyenin katılımıyla yaptığı toplantıda konuyu görüşmüş, Posta Gazetesi Bulmaca Servisi (Necdet Erdoğdu) hakkındaki başvuruda oy birliği ile ‘ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİ’ kararı almıştır.
İlk yorum yapan olun